LET OP: het is sinds kort verboden om de Ayer’s Rock in het Uluru National Park nog te beklimmen omdat het een heilige plek is voor de Aborigines. Wie probeert de steen te beklimmen riskeert een boete of in de toekomst zelfs een gevangenisstraf.
Over Uluru / Kata Tjuta National Park
Het Uluru / Kata Tjuta National Park is een levend cultureel landschap die op de UNESCO werelderfgoedlijst staat. Het park beschikt over twee bijzondere geologische attracties, de Uluru (Ayer’s Rock) en de Kata Tjuta (The Olgas). Daarnaast is het een heilige plek voor de inheemse Anangu die al tienduizenden jaren het gebied bewonen.
Ayer’s Rock
De Ayer’s Rock (of Uluru, zoals hij in de taal van de Aborigines wordt genoemd) ligt 460 kilometer ten zuidoosten van Alice Springs. Daarnaast is het één van de meest bekende attracties van Australië. Tegenwoordig is er geen speciale expeditie meer nodig om de steen te bereiken, iets wat in het verleden anders was. Pas in 1948 werd er een “weg” (eigenlijk meer een uit zijn krachten gegroeid zandpad) naar de Ayer’s Rock aangelegd. Tegenwoordig loopt er een fatsoenlijke asfaltweg van de Stuart Highway naar Yulara, het toeristenoord aan de voet van Ayer’s Rock. Maar ook is er besloten om een luchthaven aan te leggen van waaruit je rondvluchten over het gebied kan maken. Vanuit Yulara kan je goed naar de Olga’s en Ayer’s Rock rijden.
Ayer’s Rock is een overblijfsel van een voormalige bergketen en één van de grootste monolieten ter wereld (de grootste is Mt. Augustus in Western Australia). De lokale bevolking noemt hem ook wel het rode hart, iets wat terug te voeren is op de fel rode kleur van het gesteente. Afhankelijk van de stand van de zon kleurt het ijzerhoudende gesteente fel rood, oranje, violet, roze of paars. Bovendien is het kleurenspel dat de zon en Uluru spelen erg indrukwekkend. Eigenlijk is Ayer’s Rock grijs, maar doordat er bijna altijd wind waait is het zandsteen bedekt met een dikke laag rode stof uit de omringende woestijn.
Heiligdom Aboriginals
Omdat de steen een heiligdom is voor de Aboriginals is het sinds kort niet meer mogelijk om te beklimmen. Mocht je de monoliet toch gaan beklimmen kan je een boete of zelfs een gevangenisstraf riskeren. Daarom is een goed alternatief voor de beklimming, en misschien zelfs nog interessanter, een wandeling rond de voet van Ayer’s Rock. In het gespleten zandsteen zijn namelijk diverse grotten ontstaan. Het vermoeden gaat rond dat deze grotten zijn ontstaan door de aanwezigheid van een binnenzee. De Ayer’s Rock werd ongeveer 70 miljoen jaar geleden omringt door deze zee.
In de jaren ’80 was er een afspraak gemaakt tussen de Aborigines en de Australische staat over het gebruik van de Ayer’s Rock. Namelijk dat het land rondom Ayer’s Rock weer toebehoort aan de Aboriginals. Echter op de voorwaarde dat het gebied van het Uluru National Park voor toerisme open blijft. De reeds bestaande hotels direct aan de voet van de steen werden naar Yalara verplaatst. Als laatste zie je tegenwoordig vanaf de top van Ayer’s Rock nog steeds overblijfselen van de hotels.
Grottekeningen
Op de muren van deze grotten plaatsten de Aboriginals diverse schilderingen over de mythologische geschiedenis van hun cultuur. Tot op de dag van vandaag is het diverse wetenschappers niet gelukt deze tekeningen te ontcijferen. Het grootste deel van de vertellingen en rituelen van de Aboriginal cultuur is geheim en loopt door het uitsterven van de traditioneel levende Aboriginals het risico verloren te gaan. De tekeningen in de grotten zijn deels meer dan 30.000 jaar oud en laten diverse dieren zien.
Uluru is zoals gezegd het grootste heiligdom binnen de Aboriginal cultuur. De naam Ayer’s Rock dankt het aan de Europeaan William Grosse, die de monoliet in 1873 voor het eerst onderzocht. Hij noemde de rots naar de toenmalige premier van South Australia, Sir Henry Ayers. De ontdekking van Uluru bleef lang geheim en pas in de jaren ’40 van de 20e eeuw hebben ze een weg naar het gebied laten aanleggen. Sindsdien is Ayer’s Rock de grootste attractie van Australië.
Geologie
De Ayer’s Rock in het Uluru National Park oftewel de ”schaduwrijke plaats” ligt in het midden van Australië, in de rode woestijn. Afgezien van de verschillende kleuren die de rots aanneemt in de loop van de dag, is ook het feit dat het een reusachtige monoliet is interessant. Hij is namelijk 4.5 km lang, 2.5 km breed en 348.7 meter hoog. En dat is nog maar het kleinste deel omdat het overige deel onder de grond ligt. Kortom, Ayer’s Rock is eigenlijk een gigantisch stuk sediment. Ongeveer 600 miljoen jaar geleden werd een grote bergketen langzaam maar zeker door erosie afgevlakt. Deze spoelde dan weg naar een vlakte, waar de sedimenten bleven liggen. Door bewegingen in de aarde werden deze sedimenten later omhoog gedrukt en kantelden ze 75 graden. Tegenwoordig kan je daarom heel goed de verschillende bodemlagen herkennen.
Aan de ene kant stammen de van de rots afgebroken lagen gesteente af van verschillende waterstromen die over het oppervlakte stromen. Aan de andere kant stammen ze af van de enorme temperatuursverschillen tussen dag en nacht. Overdag liggen de temperaturen namelijk rond de 40 graden Celsius, terwijl ze ’s nachts niet boven nul komen. Hierdoor zet het gesteente overdag uit en krimpt het ’s nachts weer samen. Deze temperatuurwisselingen vermalen de rots langzaamaan.
Kata Tjuta (Olga’s)
De Olga’s liggen zo’n 30 kilometer ten westen van Ayer’s Rock en zijn via een geasfalteerde weg goed te bereiken. Het gebied hier heet in de Aboriginal taal ook wel Kata Tjuta, wat zoiets betekent als “vele hoofden”. Om de Olga’s te verkennen zijn twee wandelwegen aan te raden. Ten eerste, de korte en eenvoudige route door de Olga Gorge. Ten tweede, de lange rondweg door de Valley of the Winds. Tijdens deze 3 uur durende rondweg heb je vanaf verschillende punten een schitterend uitzicht over het fascinerende landschap.
Evenals hun beroemde broer bestaan de Olga’s uit sedimentgesteente die door bewegingen in het aardoppervlak naar boven gedrukt zijn. Ooit waren ook de Olga’s één steen, maar omdat ze langer aan de oppervlakte zijn, zijn de toppen meer afgerond en geërodeerd dan Ayer’s Rock. Zo zijn er ook diepe, indrukwekkende kloven en kleine dalen binnenin de Olga’s. Kleine beekjes en oase’s zijn hier in overvloed aan te treffen. Wanneer je de Ayer’s Rock gaat bekijken, zou een rondwandeling door de Olga’s ook een aanrader zijn!
